ท่านพันธุโล (ดี)

ท่านพันธุโล (ดี)

ชาติภูมิ
     เกิดเมื่อปี พ.ศ. 2343 ที่บ้านหนองไหล ตำบลหนองขอน อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี

บรรพชาอุปสมบท
     เมื่ออุปสมบทที่วัดบ้านหนองไหลแล้ว ท่านได้ไปอยู่ที่วัดเหนือในเมืองอุบลราชธานี ต่อมาเดินทางไปศึกษาปริยัติธรรมสำนักมหาธาตุยุวราชรังสฤษดิ์กรุงเทพมหานคร ภายหลังมีผู้นำถวายตัวในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ขณะทรงผนวชประทับ ณ วัดบวรนิเวศวิหาร โดยเปลี่ยนจากมหานิกายเป็นธรรมยุตินิกายและอยู่ศึกษาพระปริยัติธรรม ธรรมเนียมประเพณีที่วัดบวรนิเวศวิหาร

เกียรติประวัติ
    ประมาณ พ.ศ. 2394-2395 พระพรหมราชสุริวงศ์ (กุทอง) เจ้าเมืองอุบลราชธานีคนที่ 3 ได้อาราธนาท่านพนธุโล (ดี) ออกไปเมืองอุบลราชธานีเพื่อเผยแผ่พระศาสนาและสร้างวัดในสังกัดธรรมยุตินิการ ท่านพร้อมด้วยเจ้าเมืองอุบลราชธานีและญาติโยม ได้ร่วมกันสร้างวัดขึ้นบริเวณฝั่งซ้ายแม่น้ำมูลและได้รับพระราชทานนามว่า”วัดสุปัฎนาราม” เป็นพระอารามหลวง ครั้งถึง พ.ศ. 2406 สร้างเมืองพิบูลมังสาหาร ท่านก็เป็นธุระเลือกสถานที่และสร้างวัดขึ้นให้นามวัดว่า “วัดสระแก้ว” ตามลักษณะที่ตั้งที่มีสระน้ำที่มีอยู่เดิม พร้อมทั้งท่านได้รับเป็นเจ้าอาวาสรูปแรก ถือได้ว่าท่านได้เป็นผู้สร้างวัดธรรมยุตินิกายวัดแรก เมืองพิบูลมังสาหารและได้เป็นต้นแบบในการเผยแผ่ศาสนาจนถึงปัจจุบัน

มรณภาพ
      ในการอธิษฐานพรรษา ท่านได้สมาทานเนสัชิกธุดงค์ถือการไม่นอนตลอดพรรษา ครั้นพ้นพรรษา พ.ศ. 2413 ไม่นานนัก ท่านก็มรณภาพที่วัดสระแก้ว เมืองพิบูลมังสาหาร รวมสิริอายุได้ประมาณ 70 ปี